Tann vaksni Læs videre “Sjónlig/ósjónlig- Tann vaksni”
Forfatter: Kris
Sjónlig/ósjónlig- Tann ungi
Tann ungi
Gjøgnum ungdómsárini royna nøkur framhaldandi at tillaga seg og royna at vera ósjónlig, fyri at sleppa undan áganginum ella álopum frá umhvørvinum. Ræðslan er stór og sjálvsálitið er burtur.
Onnur royna at berjast fyri at blíva sjónlig. Berjast fyri at blíva sædd, hoyrd og skilt . Nøkur gerast víðgongd og gerast ógvuliga sjónlig fyri umheiminum, men føla seg allikavæl ósjónlig. Tí enn er eingin , ið sær, hoyrir ella skilir hvat liggur aftanfyri tann víðgongda atburð, sum er eitt skríggj um hjálp.
Ein kann skríggja eftir hjálp á ymiskan hátt:
Ein kann skera seg, svølta seg, gerast kynsliga ósiðiligur, prostituera seg, isolera seg, gerast kriminellur, gerast rúsmisnýtari, gerast sálarliga og ella kropsliga sjúkur. Møguleikarnir eru óteljandi, men samfelagi krevur og væntar at tann ungi skal laga seg til verandi samfelag, tiga og bera Seg pent at. Just so sum tað var, tá ein var barn.
Regulera sin atburð- tilpassa seg- normalisera seg, men eingin setir sjóneykuna á grundina til allar trupuleikarnar.
Ein er enn ósjónligur, líka mikið hvussu hart ein roynir at skríggja. Enn er eingin, ið skilir.
Eingin hoyrir tey tigandi skríggini!
Landsinnsavning 2017
Árliga landsinnsavningin hjá KRIS verður leygardagin 25.nov 2017
Okkum tørvar fólk at hjálpa .
Verð Vælkomin at ringja á tlf nr 504701 ella við at senda eini boð.
Sjónlig/ósjónlig – Barnið
Í staðin fyri at skriva egnan blogg, havi eg valt, við samtykki frá rithøvundanum, at umseta eina grein, ið bleiv skriva til Synlighedsdagen í 2008.
Skrevet til Synlighedsdagen i Kbh. sept. 2008 af Anne Christensen
©Synlighedsdagen
Greinin lýsir sera væl støðuna hjá menniskjum, ið stríðast við seinárinum av kynsligum ágangi.
Greinin er long og tí fari eg at skriva hana í pørtum.
Sjónlig/ósjónlig
Barnið
Tá eitt barn verður kynsliga misbrúkt, gert tað ósjónligt. Tað er ikki til staðar.
Eitt er, at tað “hvørvur” ímeðan ágangurin hendir og harvið missir seg sjálvan burtur, tí hendingin er so ógvuslig.
Eitt annað er, at undir áganginum, verður barnið gjørt til eitt objekt og tí sum persónur gjørt ósjónligt.
Eitt triðja er, at í dagligdegnum gert barnið somuleiðis ósjónligur.
Tí, grundað á ágangin, hevur barnið tað ikki gott. Eingin sær nakað, eingin hoyrir nakað, eingin tekur sær av nøkrum, eingin skilir nakað og eingin tosar um tað, ið fyllir alt í lívinum hjá barninum.
Barnið lærir at lata vera við at vísa sínar kenslur, sín tørv og síni mørk, tí eingin sýnist at fata nakað.
Barnið lærir at vera fitt og at gera sum tey vaksnu ynskja, fyri at tey skulu dáma ein.
Ein skal lata vera við at skapa trupuleikar fyri tey vaksnu, trupuleikar, sum tey ikki megna at handfara.
Soleiðis kann ágangurin halda fram, uttan at barnið, at síggja til, reagerar.
Soleiðis “yvirtilpassa” nøkur børn seg og mennast í staðin til ” trupuleikabørn”, ið gerast ógvuliga sjónlig og reagera ógvusliga í ymiskum støðum.
Men felags fyri øll er, at eingin sær barnið og eingin skilir hvat liggur aftanfyri hendan óhóskandi atburð hjá barninum.
Trupuleikarnir hjá barninum eru ósjónligir og av ymiskum grundum, kann barnið ikki seta orð á tað sum hendir.
Harvið er barnið gjørt ósjónligt – og at vera ósjónligur er nærum tað sama sum ikki at vera til.
Tað kann fáa ræðuligar avleiðingar, um kynsligur ágangur er ósjónligur og ikki er ein partur av veruleikanum í samfelagnun.
Barnið kann byrja at yvast í um ágangurin veruliga hendi. Ella var tað bert ein óhugnaligur dreymur ella nakað barnið ímyndaði sær?
Sjálvur ágangurin gert nú ósjónligur, tí hann verður tagdur burtur. Tað vit ikki tosa um, tað er ikki til.
Tá nú tað, ið vit ikki tosa um og tað sum eingin sær, er tað sum fyllir allarmest i lívinum, byrjar óveruleikin at breiða seg innaní. Barnið kann enntá sjálvt byrja at ivast í síni egnu veruleikafatan og veruleikasansi.
Eins egni veruleikið er ósjónligur fyri umheimunum. Ergo er ein sjálvur eisini ósjónligur.
Altjóða Sálarheilsudagur 2017
Týsdagin 10. Oktober verður Altjóða Sálarheilsudagurin hátíðarhildin í Öström í Tórshavn. Altjóða Sálarheilsudagurin er eitt afturvendandi tiltak, sum verður hildið kring allan heim 10. Oktober á hvørjum ári.
Tiltakið er frá kl 13 til kl 20
KRIS fer at hava bás, har vit fara at kunna um okkara arbeiðið og høvi verður at seta okkum spurningar
Vælkomin at vitja okkara bás
Takkarskriv
Av hjarta takk fyri allan stuðul
KRIS hevur við sínum arbeiði innan seinárin av kynsligum ágangi, verið við til at Føroya fólk meira og meira eru tilvitað um avbjóðingarnar hesi menniskju liva í og tí eru vorðin meira viðurkend í samfelagnum. Takk fyri tað !
Í døgunum 17. til 21. august hevði KRIS vitjan av Utsatt mann í Noregi.
KRIS, sum hevur til endamáls at hjálpa og stuðla menniskjum, sum hava verið fyri kynsligum ágangi, hittu 4 menn frá Utsatt mann á einari ráðstevnu í Noregi í mei í ár. Avtala bleiv gjørd við teir um at koma at vitja í Føroyum og á henda hátt varpa ljós á kynsligan ágang.
Teir føroysku “mc bikarnir” læntu 4 motorsúkklur til norsku gestirnar og vóru teir eisini sjónligir á fleiri av túrunum m.a. frá Vágum til Hotel Runavík og frá Hvalvík til Vestukirkjuna í Tórshavn.
Vitjað varð hjá Tórshavnar býráði, har Bergunn Kass og Turid Horn tóku imóti og í Klaksvík tók sjálvur borgarstjórin, Jógvan Skorheim ímóti. Vístur varð norski dokumentarurin Utsatte menn og vístu tey hesum stóran áhuga. Vit vóna at hetta fer at virka til størri politiskan áhuga, soleiðis at vit fáa enn meiri orku til at hjálpa menniskjum, sum hava verið fyri kynsligum ágangi.
Vitjað varð eisini í Arrestini í Mjørkadali, har Elkin Klettheyggj tók ímóti. Eisini har bleiv filmurin vístur og menninir frá “Utsatt mann” fingu høvi at siga frá um teirra arbeiði og teirra royndir.
Á skránni var eisini vitjanin til Skjólið hjá Blákross, har Sverri Steinhólm var vertur. Filmur og góðar samrøður við politikarar, fakfólk og onnur.
Fríggjakvøldið bjóðaði Beinta Háberg Jacobsen til ein góðan døgverða í Áarstovu.
Frælsið á Eiði, har Martin Kúrberg tók ímóti. Har fingu vit eisini høvi at tosa við Una Næs, dómpróst, um arbeiði hjá kirkjum og samkomum, sum arbeiða við at gera átak ímóti ágangi í Føroym.
Derhardt Jacobsen, prestur, tók ímóti í Vesturkirkjuni í Tórshavn, har dokumentarurin varð vístur.
TAKK – øll tit, sum gjørdu hetta møguligt:
• Føroysku “MC bikarnir”
• Atlantic Airways,
• Hotel Runavík,
• HK Bussar,
• Býráðið í Havn
• Býráðið í Klaksvík
• Arrestin
• Skjólið
• Vesturkirkjan
• Áarstova
• Frælsið
• Kristoffur A. Olsen,
• Signar í Homrum
• Magni Christiansen
Hagtøl yvir áheitanir til KRIS frá mai 2013 til juli 2016
Sig Nei!
Ferðafrásøgn frá Utsatt-mann
Eventyrlandet: Vilt-Vått-Vakkert
Utsatte menn på motorsykler besøkte Færøyene
Da bikergruppa med utsatte menn kryssa det fantastiske landskapet på Færøyene, på lånte motorsykler, var det med en uvirkelig og stolt følelse jeg red på en flott HD Road King. Jeg følte meg nesten som en deltaker i Ringenes Herre. Dype dalfører med strie elvefar, durende fosser og høye grønnkledte åser, som stiger rett opp av havet. Smale og kronglete fjelloverganger, som egentlig burde vært besteget på firbeinte hester og ikke på to hjul. Flotte kirker og kulturskatter, som forteller om livet helt tilbake fra Middelalderen. Ubeskrivelig.
Klimaet på øygruppa er også helt egenarta. Vi opplevde flere norske årstider på noen få timer. Øs pøsende regnvær ble avbrutt av steikende sol, som lyste opp hver mosekledd stein. Deretter et tåketeppe, som la seg i løpet av sekunder, så vi nesten ikke skimta baklyktene på sykkelen foran. Det er magisk, som tatt rett ut av eventyret. Vakrere blir det ikke.
Vikingene må ha vært målløse da de så dette urørte paradiset for over 1000 år siden. De eneste som bodde her var irske munker, som hadde søkt ro og stillhet. Det er grunn til å tro at de ikke var like glade for de norske, ubedte gjestene. Dette var attpåtil gjester som ikke ville dra hjem igjen. De tøffe etterkommerne, som trassig har befolka øyriket i havet, kan vi med stolthet kalle vårt broderfolk. Det merkes ved at vi kan kommunisere med hverandre uten tolk og vi er ganske like ytre sett. Men først og fremst merkes slektskapet med den enorme gjestfriheten og generøsiteten vi ble møtt med. Det var som vi var gamle venner fra første håndtrykk. Etter tre dager ble det mange klemmer også.
KRIS Føroyar: KRIS på Færøyene driver landets eneste støttesenter for mennesker som har vært utsatt for seksuelle overgrep. De hadde hørt om vår opplysningskampanje i 2016, da vi kjørte motorsykler fra Lindesnes til Nordkapp for å synliggjøre utsatte gutter og menn. De inviterte oss til Færøyene for å snakke om tabuet, seksuelle overgrep mot gutter. Ildsjelene i KRIS tok imot oss som helter og alt ble lagt til rette for at vi skulle trives og oppleve mest mulig av det vakre øyriket. Vi skylder dem stor takk for et gjennomført flott program og håper at de lykkes i å få enda større forståelse i hjemlandet for det arbeidet de gjør.
Bikere på Færøyene: Det som rørte oss aller mest var mottakelsen vi fikk av bikere på Færøyene. Fire av dem lånte bort motorsykler, som vi disponerte mens vi var der. Seint på torsdagskvelden møtte en gruppe oss på flyplassen og fulgte oss en times kjøretur til hotellet i Runavik. De påfølgende dagene eskorterte lokale bikere oss rundt til de ulike avtalene. I tillegg arrangerte de opplevelsesrike kjøreturer. Det var en imponerende kortesje med bikere som fulgte oss. Tusen takk til dere alle. Vi håper dere tar kontakt med noen av oss når dere skal besøke Norge.
Politiske møter: Vi fikk møte ledende politikere i kommunehuset i Tórshavn og borgermesteren i Klaksvik. De så NRK-dokumentaren fra kampanjen i 2016 og stilte gode spørsmål. Vi håper dette medfører at politikerne bidrar med økonomisk støtte og praktisk tilrettelegging, slik at de overgrepsutsatte får den hjelpen de behøver.
Utsatte, innsatte og ansatte menn: Færøyene har et fengsel der det sones for dommer inntil et år. Arrestina i Mjørkadali. Der fikk vi vise filmen for de innsatte og fortelle om vårt arbeid og våre erfaringer. Dette ble et godt møte mellom utsatte, innsatte og noen ansatte menn. Det var ingen kvinner der, bortsett fra lederen av fengslet. Vi håper at noen av gutta i fengslet fikk håp og mot til å snakke med noen om det de måtte bære på og at ansatte blir mer bevisst på seinskadene utsatte for overgrep bærer med seg.
Blákross i Skjólid: Eieren av Åarstova restaurant i Tórshavn, Beinta Háberg Jacobsen inviterte hele gruppa på en fantastisk middag. Bygningen hadde eieren restaurert og det var en helt spesiell stemning, som et vertshus på 1700-tallet. Vi forventa nesten at Ludvig Holberg skulle dukke opp og deklamere dikt. Og maten var helt fortreffelig, bedre lammelår har vel ingen av oss spist. Besøker du Tórshavn må du besøke denne restauranten. Etter maten gikk turen til Blåkors. Det ble filmvisning og gode samtaler med politikere, fagarbeidere og kirkelederen. Sogneprest Sverri Steinhólm ledet det hele på en fin måte og vågde å stille forsamlingen utfordrende spørsmål, om hva som gjøres i forhold til seksuelle overgrep på Færøyene.
Sjómannadagur i Klaksvik: Lørdag var vi hos borgermesteren i Klaksvik og deretter besøkte vi Sjómannadagur i den koselige kystbyen. Det var et yrende liv, med kystkulturen og fiskeriet i fokus. Lunsj hos lederen av KRIS, Gvøðbjørg West og mannen hennes Olaf West. Færøyske matspesialiteter ble servert. Tørrfisk, hvalkjøtt og spekk med tilbehør og lokalt øl. Noen av bikerne syntes det smakte fortreffelig, mens undertegnede uttalte at noe var interessant. Men, den egenproduserte røkelaksen kan en gammel fiskehandler klassifisere som førsteklasses.
Kvelden tilbrakte vi på et behandlingsshjem for rusavhengige, drevet i samarbeid med Frelsesarmeen. Gründeren der, Martin Kurberg, fortalte om historien og planene for stedet. Vi fikk også en god samtale med domprost Uni Næs.. Det er gledelig at kirken på Færøyene er i startgropa for å gjøre tiltak mot overgrep. Vi får håpe de ikke drøyer lenge før dette arbeidet er i gang.
Vesturkirkjan i Tórshavn: Søndag ble en magisk avslutning for vårt besøk. Dagen starta med bikertreff i garasjen til Flemming Juul Pedersen og Beinta M Pedersen i Hvalvik. Signar Í Homrum underholdt med vakker sang og bikere og naboer strømmet til. Bikerne tok oss med til det vakreste stedet på øygruppa, naturperla Saksun. Den 12 km smale veien snirkler seg mellom høye fjell og daler. Elver, som stuper ned i små vann og små grender klynger seg til åssidene.. Helt innerst ligger en liten hvitmalt kirke, som en perle i en østers. Det hele var til å miste pusten av.
Dagen ble toppa med at bikerne eksorterte oss til kirka i Tórshavn. Det ble en flott mc-parade, som snodde seg elegant opp foran kirka. Deretter fulgte både bikere og kirkefolk oss inn i den flotte katedralen, for å høre våre historier og se filmen. Takk til presten i Vesturkirkjan Derhard Jógvansson, som åpna kirkedøra for vårt budskap.
TAKK til alle som fulgte oss på ferden. Først og fremst takk til kvinnene i KRIS og deres ektemenn. I 14 år har de brukt tusenvis av timer for å drive et støttesenter og jobbe med forebygging av seksuelle overgrep. Vi håper at deres innsats etter hvert utløser mer økonomisk støtte, så dere kan drive enda mer offensivt. Det er tusenvis av menn og kvinner på Føroyar som trenger dere.
Takk til bikerne og til alle dere andre som satte av tid til å møte oss fra Utsattmann.
Jeg har dessverre ikke alle navn på våre støttespillere på Færøyene, men her er noen. Gi gjerne melding på de som mangler:
Sigvør Gregersen, Malan Kjærbo, Berit Nysted, Eddie Petersen, JS Joensen, Eyðun Leo, Jóan Petur Eysturdal, Regin Jespersen
Vi kommer gjerne igjen. 🙂
På vegne av Utsattmann og de norske bikerne, Jarle Holseter, Raymond Lønberg og John Vinther Nissen. Svein Schøgren
KRIS vitjan úr Noregi
MC-bólkurin, sum koyrdi runt í Noregi í 2016, fyri at seta sjóneykuna á menn og dreingir, sum hava verið fyri kynsligum ágangi, koma nú til Føroya.
Tann 17. august fáa vit vitjan av 4 monnum úr Bergen og fara teir av stað aftur tann 21. august.
Hesir menninir eru ein partur av “Utsatt-mann” í Noregi. Teir greiða frá á teirra heimasíðu:
Utsattmann drives av menn som selv ble udsatt for seksuelle overgrep i barndommen.
Vi bekjemper seksuelle overgrep mot barn og bruker vår erfaring for å hjelpe andre gutter og menn, som har oplevd det samme. Vi er veivisere som går foran med lys i lykta og vil formidle at selv om livet har gått i stykker, så er det mulig å rejse seg igjen og få et godt liv. (Udsattmann.no).
Skrá fyri dagarnar
Hósdagur 17. august:
• Kl. 20.40 – norsku MC-bikararnir koma til Vágar frá Bergen. Føroysku bikararnir taka ímóti og norsku menninir lána súkklur frá føroysku bikarunum. Koyra inn á Hotel Runavík, har teir koma at búgva
Fríggjadagur 18 august :
• Kl 10.00 – morgunmatur hjá Kris, Heiðavegur 15, Saltangará saman við norsku og føroysku MC-bikarunum og miðlum
• Koyra til Havnar. Kl 13.30 tekur Bergunn Kass, forkvinna í Trivnaðarnevndini í Tórshavnar kommunu, ímóti og sigur nøkur orð
• kl 15.00 – norsku MC-bikararnir vitja arrestina í Mjørkadali, har teir fara at vísa fram dokumentarfilm, um teirra ferð frá Lindesnes til Nordkapp.
• kl 17.30 – KRIS bjóðar norsku MC- bikararnum eina máltíð
• kl 20.00 – norsku MC-bikararnir vitja Skjólið hjá Blákross, har teir fara at vísa fram dokumentarfilm, um teirra ferð frá Lindesnes til Nordkapp. Øll eru vælkomin
Leygardagur 19 august:
Sjómannadagurí Klaksvík
• kl 09.30 – borgarstjórin í Klaksvík tekur ímóti norsku og føroysku MC- bikararunum og bjóðar ábit
• Kl 15.00 – opið hús fyri norsku og føroysku bikarunum hjá Gvøðbjørg og Olaf
• Kl 17.00 – gongur leiðin til Eiðis til Frælsið, har kaffi verður bjóðað til norsku og føroysku MC- bikararnar
Sunnudagur 20 august:
• Kl 12 – ábit hjá Beintu og Flemming í Hvalvík, saman við norsku og føroysku MC- bikararunum
• kl 15 – Vesturkirkjan í Tórshavn. Norsku MC-bikararnir fara at vísa fram dokumentarfilm, um teirra ferð frá Lindesnes til Nordkapp. Øll eru vælkomin